Πως οι κυβερνώντες καταφέρνουν να επιβληθούν και να χειραγωγήσουν τους πολίτες

Αν μέσα σε οποιαδήποτε στενή σχέση ή περιστασιακή συνάντηση νιώθετε την πίεση να απολογηθείτε και να τσεκάρετε τον εαυτό σας περισσότερο του συνηθισμένου, τότε βρίσκεστε απέναντι σε μια τοξική επαφή, είστε θύμα προσπάθειας χειραγώγησης

Υπάρχει ο θύτης, και το θύμα που είστε εσείς. Ανεξαρτήτων κινήτρων, ο θύτης έχει σκοπό να σας επιβληθεί και να ασκήσει εξουσία πάνω σας. 

Οι μηχανισμοί που γίνεται όλο αυτό, μπορεί να είναι συνειδητοί και εντελώς κακοπροαίρετοι, μπορεί να γίνονται και ασυνείδητα, κακοπροαίρετα ή ακόμα και όχι, απλά γιατί ο θύτης έχει δικές του ανάγκες να ικανοποιήσει. 

Οι περισσότεροι πολιτικοί και κυρίως εκείνοι που έχουν επιλεγεί ως ηγέτες, γνωρίζουν πολύ καλά τους μηχανισμούς, καθώς τους έχουν σπουδάσει στα πανεπιστήμια, αλλά και μέσα από τη Θεωρία των Παιγνίων που διδάσκεται σε όλους όσους στοχεύουν σε μια θέση εξουσίας, είτε στον επιχειρηματικό κόσμο, τον οικονομικό, τον πολιτικό. Παίζουν στα δάχτυλα τις ανθρώπινες αδυναμίες και ξέρουν ποια κουμπιά θα πατήσουν. Κυρίως, επειδή οι προκάτοχοί τους, έχουν φροντίσει οι λαοί να μεγαλώσουν, εκπαιδευτούν και προγραμματιστούν πάντα με αυτές τις αδυναμίες.

Οι τρεις κύριοι τρόποι που εκμεταλλεύονται αφορούν αποκλειστικά στο συναίσθημα και όχι στη λογική. Και παρότι οι δυο πρώτοι είναι πολλές φορές έκδηλοι, ο τρίτος είναι ο πιο ύπουλος και χθόνιος. Στοχεύει εντελώς στο υποσυνείδητο, που είναι προγραμματισμένο να είναι και ευάλωτο.

Φόβος, υποχρέωση, ενοχή

Μια μητέρα, με όλη την καλή διάθεση, προειδοποιεί το παιδί της ότι αν περπατάει ξυπόλητο θα κρυώσει. Αν δεν εισακουστεί, τότε του λέει με αυστηρό τόνο, ότι πρέπει οπωσδήποτε να φορέσει παντόφλες. Αν πάλι δεν εισακουστεί, όταν κρυώσει -κι ας συμβεί αυτό μετά από μεγάλο διάστημα- θα αδράξει την ευκαιρία για να του "περάσει το μήνυμα": Κρύωσες επειδή κυκλοφορείς ξυπόλητο. Κι ας είναι άλλη η αιτία.

Εκείνη του αποδεικνύει ότι πρέπει να την ακούει, και το παιδί λούζεται στις ενοχές ότι φταίει το ίδιο που ανέβασε πυρετό. Την επόμενη φορά, θα είναι πιθανά πιο υπάκουο.

Η Εκκλησία διδάσκει ότι είμαστε αμαρτωλοί και ότι μόνο εκείνη μπορεί να προσφέρει τη λύτρωση. Ωστόσο μέσα από τους μηχανισμούς εξομολόγησης-μετάνοιας, όχι μόνο δεν εγκαταλείπεται το ενοχικό αίσθημα, αλλά εξαπλώνεται σαν καρκίνος. «Ο χριστιανός πρέπει πάντα να ζει την μετάνοια, το πένθος για τις αμαρτίες του», «Συντριβή για τα αμαρτήματά του, διάθεση και υπόσχεση να διορθωθεί, πίστη στον Ιησού Χριστό και ελπίδα στο έλεός Του», αναφέρουν οι ιερείς. Κι ύστερα έρχονται τα επιτίμια, που σημαίνει «επίπληξη», «τιμωρία». 

Η ενοχή παράγει άγχος, και το άγχος στη συνέχεια περισσότερα λάθη, άρα και ενοχή. 

Οι Αμερικάνοι ψυχολόγοι έχουν έναν όρο, το “gaslighting” - «φωτισμός αερίου» - που χρησιμοποιείται συχνά για τον εντοπισμό χειραγώγησης που κάνει τους ανθρώπους να αναρωτιούνται για τον εαυτό τους, την πραγματικότητα, τη μνήμη ή τις σκέψεις τους. Ένα χειριστικό άτομο μπορεί να διαστρεβλώσει ό,τι λέτε ή ό,τι κάνετε, να "χακάρει" η συνομιλία για να σας κάνει να νιώσετε ότι κάνατε κάτι λάθος, όταν δεν είστε σίγουροι για τον εαυτό σας.

Ο χειριστής επίσης θα το παίξει καλός μαζί σας, υποσχόμενος διάφορα, όπως ασφάλεια και δέσμευση στη σχέση -φιλία, έρωτας, επαγγελματική κ.λπ- με αντάλλαγμα την εμπιστοσύνη σας αλλά και "συνεργασία", που στην ουσία είναι υπακοή. 

Αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως τα έχει τάξει, έχει έτοιμη την απάντηση: Ενοχή - θα φταίτε εσείς που κάτι δεν κάνατε καλά. Δεν δείξατε τη δέουσα εμπιστοσύνη, δεν ακολουθήσατε ακριβώς τους κανόνες του.

Βλέπουμε συχνά τους κυβερνώντες μας, να κρατούν καρότο και μαστίγιο. Από τη μια υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις, κι από την άλλη απειλές και επιπτώσεις. ΔΕΝ είναι αυτά τα δυο που τους κάνουν να επιβάλλονται, είναι ο ύπουλος τρόπος να γεμίζουν τον απλό κόσμο με ενοχές. 

«Μαζί τα φάγαμε». Αν τα φάγαμε μαζί, γιατί τότε μόνο εμείς πρέπει να σηκώσουμε το βάρος των μνημονίων; Γιατί στο κόκκινο δάνειο φταίει μόνο ο δανειολήπτης και όχι η τράπεζα που του το έδωσε;

Έπιασε όμως το ενοχικό κόλπο στον κοσμάκη, γιατί όλοι λίγο πολύ είχαν "μάθει" να έχουν απαιτήσεις, να θέλουν μια δική τους στέγη πάνω από το κεφάλι, ένα καλό αμάξι, μια βάρκα και κανένα ταξίδι στο εξωτερικό. Ξέρει το μαυράκι της Αφρικής από "ορεκτικό" που δεν έχει να φάει; Είναι δυτική επινόηση το πιάτο. Αν λοιπόν πάρεις ένα μαυράκι και το πας σε μια ανεπτυγμένη χώρα, το μπουκώσεις στο φαγητό, και μετά το στείλεις πίσω στο πεινασμένο χωριό του λέγοντας, σε πήρα μεν μαζί μου, αλλά δεν περίμενα να τρως τόσο πολύ, γύρνα από κει που ήρθες, το μαυράκι δεν θα πεθάνει από πείνα, αλλά από τοξική ενοχή!

Γιατί καλλιεργούν κοινωνικό αυτοματισμό, ο ιδιωτικός να μισεί τον δημόσιο και οι δυο μαζί τον ελεύθερο επαγγελματία; Γιατί φροντίζουν με αυτόν τον τρόπο ο ένας να καλλιεργεί ενοχές στον άλλο σε περίπτωση που το δικό του χορτάρι μοιάζει κάπως πιο πράσινο από του άλλου. Στο μεταξύ, τα αφεντικά των κυβερνώντων που είναι μια χούφτα ελίτ, δεν νιώθουν απολύτως καμία ενοχή που πλουτίζουν εις βάρος των πολλών. 

Κλειδώματα, μάσκες και εμβόλια, η επιτυχία τους δεν βασίστηκε τόσο στα πρόστιμα, όσο στο αίσθημα της ενοχής. Να μην πάει επίσκεψη το εγγόνι στον παππού, γιατί θα τον κολλήσει. Τώρα πρέπει και να εμβολιαστεί για να μην τον κολλήσει, αφού, και εμβολιασμένος να είναι ο παππούς, πάλι μπορεί να κολλήσει. Αλλά τώρα κινδυνεύει και το παιδί, τι μάνα είσαι εσύ; Δεν θα το εμβολιάσεις;

Είναι ο φόβος μην τυχόν αρρωστήσει το παιδί μικρότερος από τον φόβο της επερχόμενης ενοχής αν αρρωστήσει; 

Ρωτήστε 10 εμβολιασμένους, γιατί κάνατε το εμβόλιο, και θα εκπλαγείτε από τις απαντήσεις. Οι περισσότεροι θα σας πουν "για να μην κολλήσω τους άλλους", γνωρίζοντας έτσι κι αλλιώς ότι μπορούν να είναι πιθανοί φορείς. Είναι υπευθυνότητα; Όχι, είναι ο φόβος της ενοχής που μπορεί να καπελώσει κάθε λογική.

Γι' αυτό βγαίνουν και κάτι Μητροπολιτάδες και λένε είναι αμαρτωλοί όσοι δεν εμβολιάζονται. Ξέρουν αυτοί, έχουν γεμίσει το ποίμνιο με ενοχές έτσι κι αλλιώς, για χιλιάδες πράγματα, παραφράζοντας άπειρες φορές την ίδια τη διδασκαλία του Χριστού. Έτσι πετυχαίνουν την εξουσία πάνω στο ποίμνιο, και όχι δημιουργώντας ολοκληρωμένες πνευματικές οντότητες που θα μπορούν να αναγνωρίζουν τα όσα δίδαξε ο Χριστός μέσα τους, χωρίς ενοχή και πίεση. 

Η χειρότερη ενοχή που δημιουργούν οι πολιτικοί, είναι αυτή στους δικούς ψηφοφόρους τους. Διότι γνωρίζουν ως ψεύτες που είναι ότι θα τους απογοητεύσουν και αυτό θα μεταφραστεί σε ενοχή. 

Τότε δυο πράγματα θα συμβούν:

• ή θα επιλέξουν ενοχικά να αποδείξουν ότι όλα καλά τα κάνει η κυβέρνηση, δεν γινόταν αλλιώς, γιατί αλλιώς θα καταρρεύσουν ψυχολογικά για την επιλογή τους, κι έτσι θα υπερασπιστούν τις επιλογές τους
• ή θα νιώσουν τύψεις για τις αποτυχημένες επιλογές τους κι όλο αυτό θα μεταφραστεί σε οργή προς τον εαυτό τους

Κάποιοι ψυχαναλυτές δίνουν την εξής συμβουλή στο θύμα μιας τοξικής σχέσης: ‘Observe don’t absorb,’ - να παρατηρείς αλλά να μην απορροφάς.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη και θέλει υπομονή και εξάσκηση. Αυτό που έλεγε ο Σαίξπηρ:

 «Όλος ο κόσμος μια σκηνή...»

Η ζωή, όπως το θέατρο, είναι ουσιαστικά μια μυθοπλασία, μια σκηνή και εμείς οι ηθοποιοί, έλεγε ο Σαίξπηρ.  Έτσι, βλέπει το νόημα της ζωής να είναι σαν το νόημα ενός παιχνιδιού με θεατρικό συγγραφέα, σκηνή, ηθοποιούς, κοινό και θέατρο. 

«Όλος ο κόσμος μια σκηνή, και όλοι οι άντρες και οι γυναίκες απλώς παίκτες που έχουν τις εξόδους και τις εισόδους τους».

Δεν είναι ότι το θέατρο είναι παρόμοιο με τη ζωή μας, αλλά μάλλον η ζωή μας είναι παρόμοια με το θέατρο. Για τον Σαίξπηρ, η ίδια η ζωή είναι ένα είδος ψεύδους, ένα Μάτριξ, με λίγα λόγια. 

Αν γίνετε ο παρατηρητής των γεγονότων κι αποκτήσετε σιγά σιγά μια αποστασιοποίηση, θα εκπλαγείτε από τις λύσεις που θα ξεπηδήσουν μπροστά σας στα προβλήματα που έχετε, κυρίως αυτά που πηγάζουν από τις καθόλου δημοκρατικές μας εξουσίες. Από τον πόνο που ασκούν πάνω μας, που μπλοκάρει συναισθήματα και λογική μέσω των ενοχών.

Το «άδειασμα» της ψυχής, του πνεύματος και του μυαλού, από την τοξικότητα που μας γεμίζουν, θα δώσει ιδέες και λύσεις. Θα δώσει διάθεση για συνεργασία με άτομα επίσης πιο ισορροπημένα. Θα σας δώσει σιγουριά στις όποιες αποφάσεις σας, χωρίς το φόβο της ενοχής αν τυχόν αποδειχθούν λάθος. Και τι έγινε; Τα λάθη επιβάλλονται, για να μας κάνουν καλύτερους και όχι άρρωστους. Όλοι δεν μάθαμε στο σχολείο ότι πρέπει να λύνουμε ασκήσεις;

Αποστασιοποίηση, είναι η λέξη κλειδί, όπως ο ζωγράφος ή ένας φιλότεχνος για να κατανοήσει ένα έργο, φεύγει πολύ πολύ μακριά του, για να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα!